İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi ve beraberindeki heyeti taşıyan helikopter önceki gün kaza yaptı. Saatler süren arama kurtarma çalışmaları sonucunda bölgeye ulaşıldı. Yapılan incelemede Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın hayatını kaybettiği belirlendi. Bu gelişme sonrası ülkedeki rejim muhalifi İranlılar, Reisi’nin ölüm haberinin yayılmasının ardından kutlamalar yapmaya başladı.
HAVAİ FİŞEK PATLATTILAR
Ülkenin çeşitli yerlerinde sokağa çıkan muhalifler, Reisi’nin geçirdiği kaza sonrası havai fişek patlattı. Havai fişekli kutlamaların yanı sıra bazı muhalifler de evlerinden videolar çekerek paylaştı. Paylaşılan videolarda muhalif İranlıların dans ettikleri görüldü.
KUTLAMA YAPANLAR İÇİN HAREKETE GEÇİLDİ
Sosyal medyada büyük yankı uyandıran bu görüntüler sonrası İran Başsavcısı Muhammed Kazım Muvahhedi Azad, helikopter kazasında hayatını kaybeden Cumhurbaşkanı İbraim Reisi ve diğerlerine karşı internette ‘hakarette’ bulunanlara karşı harekete geçildiğini söyledi.
İDAMLARDA ROLÜ OLDUĞU SÖYLENİYOR
İran ve Irak arasında sekiz yıl süren savaş sona erdikten sonra 1988 yılında binlerce mahkumun idam edilmesinde rolü olduğuna dair iddialara ise kamuoyu önünde yanıt vermedi. Kimileri tarafından Reisi’ye bu yıllarda edindiği rol yüzünden ‘katil’ lakabı takılıyor. Reisi, sonraki yıllarda ise sürekli olarak nüfuzunu artırdı.
Özellikle 1989 yılında Hamaney’in İran’ın dini lideri olmasının ardından Reisi’nin yargı kanadındaki yükselişi hızlandı. Reisi, 1990-1995 yıllarında Tahran Cumhuriyet Başsavcılığı görevine atandı. 2016 yılında ise ülkenin en büyük hayır kurumunun başına getirilerek milyarlarca doların yönetiminden sorumlu oldu. 2019’da yargı erkinin başına getirildi. İbrahim Reisi, 2021 seçiminde ilk turda Cumhurbaşkanlığı görevi için yeterli oyu aldı.
MAHSA AMİNİ EYLEMLERİ
2022’de İran geneline yayılan hükümet karşıtı eylemler, görev yaptığı döneme damga vurdu. Mahsa Amini, başörtüsü kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla başkentte ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan üç gün sonra, 16 Eylül 2022’de Tahran’daki bir hastanede hayatını kaybetmişti. Görgü tanıkları 22 yaşındaki Kürt kadının gözaltındayken dövüldüğünü söyledi, ancak yetkililer kötü muamele gördüğünü reddetti ve ölümünü “ani kalp yetmezliğine” bağladı.
Ülke geneline yayılan protestolarla ilgili Reisi sert bir tutum izledi, eylemlerin kolluk güçleri tarafından bastırılması yönünde talimat verdi. Birleşmiş Milletler (BM) bu eylemlerle bağlantılı olarak 551 eylemcinin güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü kaydediyor. Bunların birçoğu, ateşli silahlarla öldürüldü. Eylemlerle bağlantılı 20 binden fazla kişi gözaltına alındı, dokuz eylemci ise idam edildi.
